Torenuurwerken lopen eigenlijk nooit precies genoeg. Temperatuurverschillen in de toren veroorzaken afwijkingen. Om toch een precieze tijdsaanduiding op de wijzerplaten te krijgen is de meest gebruikte oplossing de slingervanger. Het uurwerk wordt ongeveer 20 seconden per uur  te snel afgesteld en eens per uur komt de slingervanger in actie. Deze houdt de slinger vast en  het uurwerk staat stil tot dat de tijd weer gelijk loopt.

De slingervanger houdt de slinger van het uurwerk net zo lang tegen tot dat de tijd weer precies gelijk loopt

Het uurwerk bepaalt wanneer de speeltrommel draait. Ieder half uur geeft het uurwerk een signaal via de stangen naar de speeltrommel. De speeltrommel draait één keer lang ( heel uur) en één keer kort (half uur). Na het hele uur geeft de speeltrommel signaal terug via de onderste grijze stang dat de uurslagen kunnen beginnen. Als dit niet is aangezet doet het uurwerk dat zelf. Op het uurwerk zit een stang die nooit gebruikt is maar waarschijnlijk gediend heeft om op het half uur een slag op de luidklok te geven.

Filmpje op youtube

Rode pijl: De pal die het uurslag mechaniek aanstuurt.
Gele pijl: Deze grijze pal is waarschijnlijk om op het half uur één slag op de luidklok te geven

Het rad bij de pijlen draait een keer per uur. De twee nokken bij de rode pijlen geven het signaal aan de speeltrommel. De nok bij de gele pijl activeert het slagmechanisme.

1. gewicht slagmechanisme uurwerk.
2. Gewicht uurwerk.
3. Gewicht speeltrommel.
4. Stang, aangedreven door uurwerk draait 1 keer per uur, drijft de wijzers aan.
5. Kabeltje bedient de hamer van de luidklok.
6. Touw richting katrol boven speeltrommel.

Nu alle onderdelen van het uurwerk zijn gemonteerd moet het worden afgesteld. Vooral het nieuw gegoten kroonwiel moest nog worden aangepast. Na een hele dag pielen kwamen we tot de ontdekking dat een as door eerdere slijtage de vereerde kant werd opgedrukt. Toen het rondsel was omgedraaid was het probleem opgelost. Als het uurwerk loopt draait het grote tandwiel een keer per uur geheel rond. Hierop zijn bij het installeren van de speeltrommel pennen aangebracht die de speeltrommel latten beginnen.

Heel kort filmpje….het uurwerk loopt voor het eerst weer

Dit tandwiel draait één keer per uur. De pennen geven het signaal aan de speeltrommel om te gaan draaien.

Na de bouwvergadering zijn we naar boven gegaan om de vorderingen te bekijken. Eerst de speeltrommel laten draaien, natuurlijk. Het opwindgedeelte van de trommel heeft toch het grote wiel gekregen om het gewicht makkelijk omhoog te draaien. Daarna met zijn allen geholpen om het frame van het uurwerk in elkaar te zetten. Dit zit met spietjes vast maar moet iedere keer los om nieuwe onderdelen er tussen te kunnen zetten. Dan is het even handig als je veel helpende handen hebt.

Het grote wiel dient om gemakkelijk het meer dan 100 kilo wegende gewicht omhoog te kunnen draaien.

Bij zo’n groot uurwerk is het best wel handig als er hulp is om te zorgen dat het niet uit elkaar valt

Simon monteert steeds meer onderdelen.