Concertprogramma 30 augustus

Programma voor het concert op de beiaard van de Hippolytuskerk in Middelstum door Adolph Rots op zondag 30 augustus 2015, 16.00 uur

1. Carillon – Georg Friedrich Handel (1685-1759)

2. Uit ‘Atys’ – Jean-Baptiste Lully (1632-1687)
– Air pour la suite de Flore
– Air pour la suite de Melpomène
– Menuet
– Ritournelle
– Entrée des Nations
– Entrée des Zephirs
– Seconde Entrée

3. Jacob Wilhelm Lustig (1706-1796)
a. ‘Gelijk de bloemen in de lente’ –
b. Capricetto XXIII; dolce affettuoso
c. Tweespraak over den…
d. …Huwelycken staat

4. Uit Litouwen:
a. Tema su variacijonis – Balys Dvarionas (1904-1972)
b. Svajonè (droom) – Juozas Naujalis (1869-1934)
c. Lepunèlè (kieskeurig meisje) – Vincas Kudirka (1858-1899)

5. Walliser pijperwijsjes- Werner Walter (*1934)
a. La grande chaîne
b. Procession
c. Polka
d. La Magali
e. La Rousse

6. Drie stukken voor kleine beiaard – Albert de klerk (1917-1998)
1. Feestelijke Ouverture
2. Onder een groene linde
3. De populier

7. ‘Now, o now I needs must part’ – Mar Bruinzeel (*1941)
Thema en drie variaties

Bewerkingen:
1. K. Borghuis
2. A. Abbenes
3. A. Rots
4. S. Silevicius/ K. Kacinskas

Toelichting:

De eerste drie programma-onderdelen, uit de barokperiode, sluiten aan bij de ontstaanstijd van het Middelstummer carillon. Nrs. 1 en 3 zijn bewerkingen van Engelse en Nederlandse (Groningse) clavecimbelmuziek, nr. 2 is een suite samengesteld uit de opera ‘Atys’.

In de nrs. 4, 5 en 6 komen streekgebonden karakterstukken aan bod. Melodieën uit Litouwen en (het Zwitserse) Wallis zijn gekleurd door streekeigen intervallen en samenklanken, waarmee de grenzen van de stemming van het carillon worden opgezocht.

In het afscheidslied (7.) wordt een 17de-eeuwse melodie door een 20ste-eeuwse componist gevarieerd.

Biografie Adolph Rots

Adolph Rots

Adolph Rots (*1947). Tijdens zijn studie Elektrotechniek aan de Universiteit Twente kwam hij in aanraking met het instrument beiaard. Vervolgens studeerde hij orgel, kerkmuziek en schoolmuziek aan het Utrechts Conservatorium en beiaard aan de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort; daar was Bernard Winsemius zijn hoofdvakleraar.

Hij werd stadsbeiaardier van Appingedam (1982), Winschoten (1990), Groningen (Martinitoren, 2002) en Veendam (2003) en organist-cantor van de Nicolaï-kerk in Appingedam. Als studie- en stagebegeleider was hij vele jaren verbonden aan de Pedagogische Academie van de Hanzehogeschool in Groningen.

In binnen- en buitenland (o.m. in de Verenigde Staten, Frankrijk, Duitsland en Denemarken) heeft hij vele beiaardconcerten gegeven.

Op twee recent verschenen CD’s (carillon Martinitoren, Groningen en carillon van Winschoten) werd zijn spel vastgelegd.

Hij was redacteur van ‘Klok en Klepel’, het magazine van de Nederlandse Klokkenspel Vereniging.

Van zijn hand verschenen verscheidene publicaties over orgels, klokken en beiaarden, waaronder in 2005 de inventarisatie in boekvorm van alle luidklokken en carillons in de provincie Groningen.

Wijzerplaat op het orgel

Op het van Oeckelenorgel in de kerk zit een klok. Deze wordt aangedreven door het torenuurwerk. Nu het oude uurwerk weer in ere is hersteld moest de overbrenging van de de minutenwijzer aangepast worden. Onder de overbrenging voor de buitenwijzerplaten gaat de aandrijfas voor de orgelklok vanaf het uurwerk de vloer in en daar, net boven het torengewelf, wordt de beweging met twee tandwielen 90 graden gedraaid. Hiermee draait de as ook weer “met de klok mee”. Via een stelsel van assen en tandwielen bedient het torenuurwerk nu de klok in de kerk.

De nieuw gemaakte haakse overbrenging zit onder plankenvloer onder het uurwerk. De grijze ondergrond is het gewelf van de toren.

De nieuw gemaakte haakse overbrenging zit onder plankenvloer onder het uurwerk. De grijze ondergrond is het gewelf van de toren.

Via een wirwar van stangen en tandwielen komt de beweging van het uurwerk bij de wijzerplaat op het orgel.

Via een wirwar van stangen en tandwielen komt de beweging van het uurwerk bij de wijzerplaat op het orgel.

De stang gaat tussen de pijpen van het orgel door.

De stang gaat tussen de pijpen van het orgel door.

De wijzerplaat op het orgel.

De wijzerplaat op het orgel.

Verbinding met de wijzers

Vandaag zijn de kroonwielen gemonteerd. De verbinding van uurwerk met de wijzer ontbrak in zijn geheel en moest helemaal bijgemaakt worden. De kroonwielen geven de beweging van de horizontaal draaiende trommel door naar de verticale as. Deze as is erg lang en kan door temperatuurverschillen zomaar een aantal millimeters in lengte variëren. Daarom is er een penkoppeling gemaakt. Deze kan deze lengteverschillen probleemloos opvangen. Nu is het wachten nog op de wijzerplaten natuurlijk. Na de bouwvak.
De slinger is ingekort en het is de bedoeling dat het uurwerk nu wel voldoende voorloopt om het gelijkstel- en opwindproces goed te laten werken. Zie Afstellen uurwerk

De kroonwielen zijn afgewerkt.

De kroonwielen zijn afgewerkt.

De trommel draait één keer per uur rond. De minutenwijzer.

De trommel draait één keer per uur rond. De minutenwijzer.

De overbrenging is als nieuw onderdeel aan het oude uurwerk gemaakt, vastgezet met bouten in bestaande gaten.

De overbrenging is als nieuw onderdeel aan het oude uurwerk gemaakt, vastgezet met bouten in bestaande gaten.

Penkoppeling om het krimpen en uitzetten van de verticale as op te vangen.

Penkoppeling om het krimpen en uitzetten van de verticale as op te vangen.