Vanochtend vroeg, bericht van Simon Laudy. Hij is druk bezig met de  productie van de nieuwe hamers. Iedere klok krijgt de hamer die er bij hoort. Zware klok, zware hamer….lichte klok, lichte hamer. Sommige klokken krijgen meerdere hamers, die zijn natuurlijk gelijk. Het worden vallende hamers. Ze worden bevestigd aan de oude bevestigingen.  Het scharnierpunt zit ter hoogte van de ophanging van de klok, de hamerkop slaat op de klok vlak naast de rand . Onder de hamersteel zit een strip metaal, de veer. In rust houdt de veer de hamer op een paar millimeter van de klok. De magneet trekt de hamer omhoog, laat de hamer vallen. Deze schiet tegen klok en wordt door de veer direct weer teruggetrokken zodat de klok kan galmen en niet “dood” slaat.

De hamerkoppen zijn allemaal verschillend van gewicht. Sommige klokken krijgen meerdere hamers, die zijn wel hetzelfde.

Hamers met steel. De zwarte L-vormige onderdelen zijn de bevestigingen die vorige week uit de toren zijn gehaald.

De strip onder de hamersteel houdt de hamer op een paar millimeter van de klok. De hamer valt, raakt net de klok en de veer zorgt ervoor dat de hamer gelijk weer los van de klok komt.

Vandaag zijn de bevestigingen van de oude magneethamers weggehaald. Deze gaan hergebruikt worden voor de nieuwe hamers. Dus eerst voor ieder klok een serie belangrijke maten op papier zetten. Simon klom met gevaar voor eigen leven met zijn meetlint naar de klokken terwijl ik de maten in een tabel invulde. Op de foto is zo’n bevestiging te zien. Hieraan worden de nieuwe hamermechanieken vastgelast. Iedere klok is verschillend van maat en dus krijgt iedere klok zijn eigen formaat hamer. Lengte en gewicht worden allemaal aangepast aan de specifieke klok.

Het inmeten van de vallende hamers

De bevestiging van de oude magneethamers gaat hergebruikt worden voor de nieuwe hamers.

Op het van Oeckelenorgel in de kerk zit een klok. Deze wordt aangedreven door het torenuurwerk. Nu het oude uurwerk weer in ere is hersteld moest de overbrenging van de de minutenwijzer aangepast worden. Onder de overbrenging voor de buitenwijzerplaten gaat de aandrijfas voor de orgelklok vanaf het uurwerk de vloer in en daar, net boven het torengewelf, wordt de beweging met twee tandwielen 90 graden gedraaid. Hiermee draait de as ook weer “met de klok mee”. Via een stelsel van assen en tandwielen bedient het torenuurwerk nu de klok in de kerk.

De nieuw gemaakte haakse overbrenging zit onder plankenvloer onder het uurwerk. De grijze ondergrond is het gewelf van de toren.

Via een wirwar van stangen en tandwielen komt de beweging van het uurwerk bij de wijzerplaat op het orgel.

De stang gaat tussen de pijpen van het orgel door.

De wijzerplaat op het orgel.

Vandaag zijn de kroonwielen gemonteerd. De verbinding van uurwerk met de wijzer ontbrak in zijn geheel en moest helemaal bijgemaakt worden. De kroonwielen geven de beweging van de horizontaal draaiende trommel door naar de verticale as. Deze as is erg lang en kan door temperatuurverschillen zomaar een aantal millimeters in lengte variëren. Daarom is er een penkoppeling gemaakt. Deze kan deze lengteverschillen probleemloos opvangen. Nu is het wachten nog op de wijzerplaten natuurlijk. Na de bouwvak.
De slinger is ingekort en het is de bedoeling dat het uurwerk nu wel voldoende voorloopt om het gelijkstel- en opwindproces goed te laten werken. Zie Afstellen uurwerk

De kroonwielen zijn afgewerkt.

De trommel draait één keer per uur rond. De minutenwijzer.

De overbrenging is als nieuw onderdeel aan het oude uurwerk gemaakt, vastgezet met bouten in bestaande gaten.

Penkoppeling om het krimpen en uitzetten van de verticale as op te vangen.

Het uurwerk staat op ongeveer 10 meter hoogte in de toren. De wijzerplaten zitten zo’n 20 meter hoger. In het midden tussen de wijzerplaten zit een verdeelkast. Hier komt een as van beneden (van het uurwerk) en 4 assen lopen horizontaal naar de wijzerplaten. Achter ieder wijzerplaat zit een paar extra tandwielen met een vertraging van 1:12. De opgaande as is de minuutwijzer en de uurwijzer is vertraagd met de extra tandwielen. Bij de pijl op de foto is de uitgaande as van het uurwerk te zien.Deze draait net als de trommel één keer per uur rond. Dat is dus de minutenwijzer.
Simon Laudy heeft vandaag twee conische tandwielen van 12 cm doorsnede gegoten. Hetzelfde gietproces als het kroonrad. Dat was een afdruk van het oude rad maar dit is een model uit de voorraad van Laudy. De twee vandaag gemaakte tandwielen dienen ervoor om de beweging van de horizontale uitgaande as over te brengen naar de 20 meter lange verticale stang die naar de verdeelkast gaat achter de wijzerplaten. Deze overbrenging was niet meer aanwezig en moest dus nieuw gemaakt worden.  Dit mag er niet net zo uitzien als de rest van het uurwerk. Het uurwerk is een rijksmonument en er mag niets gewijzigd worden en alle aanpassingen moeten er “nieuw” uitzien..

De uitgaande as bij de pijl.

In de bovenste helft zit het model nog in het zand.

Na het gieten gaan de helften uit elkaar en het resultaat is zichtbaar.

Direct uit de mal ziet dat er toch al prima uit. Nu nog even afbramen en het asgat draaien.