Het uurwerk wordt 4 x per etmaal gelijkgezet met de atoomklok. Dan moet het uurwerk wel ongeveer 22 seconden per uur, of meer, voorlopen. Dan zet de computer het uurwerk een poosje stil en precies op tijd gaat het weer lopen. In die tijd kan het ook worden opgewonden.
Het filmpje begint met de pal die de speeltrommel activeert….er gebeurt niks want de speeltrommel staat even uit. 2 minuten later begint het uren slaan. Op de zevende slag wordt het uurwerk stil gezet door de computer. De opwindmotor gaat werken en vervolgens precies op het hele uur gaat de slingervanger neer en het uurwerk loopt weer. Een uur later beginnen de uurslagen dus 22 seconden te vroeg en 5 uur later is dat ongeveer anderhalve minuut geworden….precies genoeg tijd om het gewicht omhoog te draaien.
filmpje van de opwind/gelijkzetactie
Categorie archieven: Restauratie speeltrommel
De torenklok is ieder uur te horen
Het is een begin het middeleeuwse uurwerk tikt weer en de uurslagen zijn weer te horen.
De computer regelt het automatisch opwinden van uurwerk en slagwerk. Het is allemaal nog een beetje in de testfase maar als het goed is moet dit hele weekend de torenklok, min of meer op tijd, de uren slaan.
Nieuwe opwindmotoren
De koppelmotoren die eerder gemaakt waren waren helemaal geïnstalleerd maar werkten niet naar verwachting. Het is de bedoeling dat, nadat de motor het gewicht omhoog heeft gedraaid, de opwindtrommel rustig terugdraait tot het op één van de twee pallen rust . Dan moet de veer het kettingwiel van de koppeling trekken. Dat laatste werkte niet. Nu is er gekozen voor een motor met een lichter lopende vertragingskast en alles werkt naar behoren. De regelcomputer is geplaatst. Deze ontvangt vanuit Frankfurt het juiste tijdsignaal. De tijd dat het uurwerk stil staat om gelijk gezet te worden met de slingervanger wordt gebruikt om het gewicht met de motor omhoog te draaien.
Op het filmpje loopt het uurwerk normaal. De slingervanger zet het uurwerk stil. De opwindmotor draait het gewicht omhoog. De motor stopt en de opwindtrommel zakt terug tot één van de twee pallen. Dan stopt het kettingwiel en het schiet terug zodat de as vrij kan draaien. Als de atoomkloktijd gelijk loopt met de wijzers van de toren zakt de slingervanger en het uurwerk loopt weer.
Eindschakelaars gewichten
Het uurwerk wordt automatisch opgewonden en op tijd gezet. Hiervoor zijn veel kabels en schakelaars nodig. De gewichten worden met een elektromotor omhoog getrokken. Deze motor is met de opwindas verbonden door een ketting. Zodra het gewicht boven is moet de motor stoppen en moet de opwindas weer vrij kunnen draaien. Als het gewicht beneden is moet de motor weer aangezet worden. Op de foto staan de eindschakelaars van de gewichten. Zodra een gewicht de staaf omhoog drukt wordt de schakelaar op uit gezet en de motor stopt. Het gewicht zakt weer vanzelf door het lopen van het uurwerk.
Slingervanger
Torenuurwerken lopen eigenlijk nooit precies genoeg. Temperatuurverschillen in de toren veroorzaken afwijkingen. Om toch een precieze tijdsaanduiding op de wijzerplaten te krijgen is de meest gebruikte oplossing de slingervanger. Het uurwerk wordt ongeveer 20 seconden per uur te snel afgesteld en eens per uur komt de slingervanger in actie. Deze houdt de slinger vast en het uurwerk staat stil tot dat de tijd weer gelijk loopt.