Alles wat eraf moet is eraf.

Vandaag zijn ze gewoon verder gegaan met de demontage. Alles wat gedemonteerd moest worden is eraf en meegenomen naar de werkplaats. Het oorspronkelijke plan om de later aangebrachte lagerpotten te vervangen voor veel mooiere glijlagers is van de baan. De hoofdas heeft drie lagers. Dat is geen gelukkige constructie. Als er iets zetting in het frame komt loopt de as vast. Met kogellagers heb je daar veel minder last van.

Alle onderdelen die eraf moeten zijn er nu af.

Alle onderdelen die eraf moeten zijn er nu af.

Alleen de speeltrommel zelf en de opwindtrommel zitten nog in het frame.

Alleen de speeltrommel zelf en de opwindtrommel zitten nog in het frame.

Later aangebrachte lagerpotten.

Later aangebrachte lagerpotten.

Het wiel om het gewicht op te draaien. 3 van de 4 spaken zijn gebroken.

Het wiel om het gewicht op te draaien. 3 van de 4 spaken zijn gebroken.

 

Begin demontage speeltrommel.

Vandaag zijn de mannen van de klokkengieterij begonnen met het demonteren van de speeltrommel. Eerst hebben ze het frame waterpas gesteld. Zo’n frame lijkt erg stevig en zwaar maar als het niet goed is ondersteund kan het zomaar scheef zakken. Dan lopen de assen gewoon vast. Daarna de bedieningsstangen uitgeprobeerd. Het uurwerk geeft signalen aan de trommel met behulp van lange stangen, de bedieningsstangen. Een voor een worden de onderdelen gedemonteerd. Om de tussenas te verwijderen moesten er eerst allerlei zaken  worden weggehaald. Meestal bouten en moeren maar ook klinknagels.
Fimpje op Youtube

De speeltrommel eerst goed waterpas gesteld.

De speeltrommel eerst goed waterpas gesteld.

Het dichte wiel achter het tandwiel verdeeld de trommel in twee gedeeltes, driekwart rond voor het melodietje op het halve uur en kwart rond voor het kwartierdeuntje.

Het dichte wiel achter het tandwiel verdeeld de trommel in twee gedeeltes, driekwart rond voor het melodietje op het hele uur en kwart rond voor het halfuurdeuntje.

Het dichte wiel achter het tandwiel verdeeld de trommel in twee gedeeltes, driekwart rond voor het melodietje op het hele uur en kwart rond voor het halfuurdeuntje.

Het dichte wiel achter het tandwiel verdeeld de trommel in twee gedeeltes, driekwart rond voor het melodietje op het hele uur en kwart rond voor het halfuurdeuntje.

Het verwijderen van de bedieningsarm. Als deze omhoog getild wordt kan de trommel verder draaien.

Het verwijderen van de bedieningsarm. Als deze omhoog getild wordt kan de trommel verder draaien.

De bedieningsstang wordt voorzichtig verwijderd.

De bedieningsstang wordt voorzichtig verwijderd.

Het demonteren van de lagerhuizen van de tussenas.

Het demonteren van de lagerhuizen van de tussenas.

De tussenas is er uit.

De tussenas is er uit.

Het tandwiel zit geborgd met een spie in een groef. Met wat overtuigingskracht van de hamer kwam die makkelijk los.

Het tandwiel zit geborgd met een spie in een groef. Met wat overtuigingskracht van de hamer kwam die makkelijk los.

Het gladde stuk van de bus is taps. Eerst het lager er op en dan een moer en het lager wordt vanzelf vastgeperst.

Het gladde stuk van de bus is taps. Eerst het lager er op en dan een moer en het lager wordt vanzelf vastgeperst.

Kroonrad

Na het schoonmaken komt de ellende meestal pas goed naar boven. Simon Laudy stuurde foto’s van het kroonrad en de spil met lepels. Dit is eigenlijk het belangrijkste onderdeel van een klok. Het heet echappement en reguleert het uurwerk.De slinger beweegt de spil met de lepels. Als de ene lepel omhoog gaat gaat de andere naar beneden en houdt het kroonrad weer tegen. Het kroonrad wordt indirect aangedreven door het hangende gewicht.
Goed te zien is hoe de lepels op de spil weggesleten zijn. Gelukkig is dit goed te repareren. Het kroonrad moet waarschijnlijk opnieuw gegoten worden.

Kroonrad en de spil met lepels.

Kroonrad en de spil met lepels.

Hier is de slijtage goed te zien.

Hier is de slijtage goed te zien.

De spil is gerepareerd. Er zijn twee nieuwe lepels op gesoldeerd.

De spil is gerepareerd. Er zijn twee nieuwe lepels op gesoldeerd.

De spil zit aan de slinger en laat het kroonrad tandje voor tandje, gereguleerd, draaien.

De spil zit aan de slinger en laat het kroonrad tandje voor tandje, gereguleerd, draaien.

 

De grote schoonmaak.

Simon Laudy stuurde deze foto’s. Hij is begonnen met het schoonmaken van de diverse onderdelen van het uurwerk. Eerst ontvetten in een schoonmaakbad en daarna wordt alles gestraald met glasparels.

Op de pallets liggen de onderdelen van het uurwerk klaar voor de schoonmaakbeurt.

Op de pallets liggen de onderdelen van het uurwerk klaar voor de schoonmaakbeurt.

Als er in deze gieterij een klok wordt gegoten gebeurt dit in de kuil, waar die losse planken op liggen, op de achtergrond van de bovenste foto. Bekijk een filmpje op YouTube van het gieten van een klok.

 

 

 

De staanders, de tussenspijlen en wat andere delen nu ontdaan van vet en troep.

De staanders, de tussenspijlen en wat andere delen nu ontdaan van vet en troep.

 

De rondsels en de opwindtrommels verder gedemonteerd. Op de achtergrond het schoonmaakbad.

De rondsels en de opwindtrommels verder gedemonteerd. Op de achtergrond het schoonmaakbad.